Есімі есте қалады

Техника ғылымдарының докторы, профессор, екі мәрте ҚР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты, Қазақстанның еңбек сіңірген өнеркәсіп қызметкері, Қарағанды қаласының Құрметті азаматы Дімкеш Мұқановтың туғанына 85 жыл.

Аса көрнекті ғалым және қоғам қайраткері Дімкеш Мұқановты қарағандылықтар тек белсенді ғалым ғана емес, сонымен бірге айтулы азамат ретінде де жақсы біледі. Ол кез келген адамға достық көңілін ұсынуға әзір тұратын, қарапайым ғана ашық – жарқын азамат еді.

Дімкеш Мұқанов 1936 жылы 26 маусымда Қарағанды облысының Тельман ауданында дүниеге келген. Бонч-Бруевич атындағы Ленинград электротехникалық байланыс институтының түлегі, ол өзінің инженерлік, өндірістік және шығармашылық қызметін 1959 жылы Қарағанды көмір ғылыми – зерттеу институтында ғылыми қызметкер ретінде бастады. 1960 – 1963 жылдары Қарағанды қалалық комсомол комитетінің бірінші хатшысы болып сайланды. 1964 жылдан бастап Казчермет бірлестігінің бөлім бастығы, содан кейін изотоптардың негізгі зертханасының бас инженері болып жұмыс істеді. Ол 1980 жылы Арнайы жобалау конструктор бюросының директоры, 1985 жылы «Казерметавтоматика» НПО бас директоры болды. 2000 жылдан бастап ҚР Минералды ресурстарды кешенді өңдеу ұлттық орталығы бас директорының бірінші орынбасары болып жұмыс істеді.

Д.Мұқановтың бастамасымен және оның белсенді қатысуымен Қазақстанда технологиялық процестерді автоматтандыруға арналған ғылыми – өндірістік («Казчерметавтоматика» АҚ) кешен құрылды, оның басшысы ретінде Д.Мұқанұлы кадрларды іріктеуде, оқытуда, зерттеу нәтижелерін енгізуге және ғалымдар тобын құруға қажырлы еңбек етті. Отандық және шетелдік металлургия өнеркәсібінің көптеген кәсіпорындарының инженерлерін даярлады.Осы ұйымға 35 жылдан астам уақыт қызмет атқарды.

Бірқатар мемлекеттік ғылыми – техникалық жобалар мен бағдарламалардың бас жобалаушысы және ғылыми жетекшісі ретінде ол Қарағанды металлургиялық зауытының іске қосу қондырғыларын автоматтандыруға қатысты: құю зауыты, домна пештері, оттегі түрлендіргіш өндірісі, қалайы цехы және т.б.

Д.Мұқанов «Қара металлургия үшін технологиялық партиялар мен процестерді басқару жүйелерінде жоғары ылғалдық материалдарды жасау және енгізу» жұмысы үшін ғылым мен техника саласындағы Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығына ие болды (1984, 2005).

Профессор Д.Мұқанов үнемі ғылыми – педагогикалық қызметпен айналысты (ҚарМТУ, ҚарМУ, ҚазҰТУ). Инженерлердің біліктілігін арттыру мақсатында ол Е.Бөкетов атындағы ҚарМУ «Радиофизика және электроника» кафедрасын құрды және басқарды.

Д.М.Мұқанов – техника ғылымдарының докторы, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері. 2000 жылдан өмірінің соңына дейін ҚР минералдық шикізатты кешенді өңдеу жөніндегі ұлттық орталық бас директорының бірінші орынбасары болып қызмет атқарған.

Ғалымның ғылыми жетекшілігімен жүргізілген жұмыстар «Қазақмыс корпорациясы», «Еуразиялық өнеркәсіп» қауымдастығы және басқа да көптеген қазіргі заман кәсіпорындарында тұрақты қолдануда. 200 – жуық ғылыми еңбектің авторы. Оның арасында қара металлургия, басқа да ғылым салаларының технологиялық мәселелері бойынша 11 монографиясы бар.

Қарағанды қалалық  комсомол комитетінің бірінші хатшысы, облыстық халық депутаттары кеңесінің депутаты, партия комитетінің мүшесі, «Қарағанды - Космос» ғылыми – өндірістік бірлестігінің президенті болып сайланды. Ол Қарағанды қаласының құрметті азаматы, Қазақстан Журналистер одағының мүшесі. 2003 – 2015 жылдарға арналған Қазақстан Республикасының индустриялық – инновациялық даму стратегиясын әзірлеуге қатысты. 2001 жылы Халықаралық ақпараттандыру академиясы президиумының  мүшесі. «Қазақ энциклопедиясы» баспасынан жарық көрген 10 томдық «Қазақстан» ұлттық энциклопедиясына (1998- 2007) атсалысып, бірнеше мақалалар  жариялаған.

            Өлкетану әдебиеті бөлімінің кітапханашысы Б.Алпысбаева